Su altı belgesel imalcisi ve görüntü yönetmeni Tahsin Ceylan, yüksek inşaat mühendisi, mimar ve zelzele uzmanı Yoshinori Moriwaki ile Değirmendere Sualtı Topluluğu (DESSAT) Başkanı ve eğitmen Murat Kulakaç, sarsıntının 25. yılında Gölcük’te bir ortaya geldi.
Ceylan ve Moriwaki, Marmara Depremi’nin akabinde fay hattının Değirmendere Mahallesi Çınarlık Meydanı’nda yer alan otel, vapur iskelesi, çay bahçesi, konut üzere yapıları denize çekmesiyle oluşan “su altı şehri”ne dalış yaptı.
Yaklaşık 20 kişilik grup tarafından 20 ile 50 metre derinlikte gerçekleştirilen dalışta, birinci göze çarpan enkaz halindeki binalar, mesken eşyaları, mobilyalar olurken, sarsıntıdan evvel Değirmendere Çınarlık Meydanı’nda yer alan dev çınar ağaçları ise İzmit Körfezi’nin derin sularında dimdik ayakta görüntülendi.
Kayıtlarda, 25 yıl evvel insanların çay içtiği ve gezindiği Çınarlık Meydanı’ndan enkaza gömülen otomobillerin, otellerin ve konutların yosunla kaplandığı ve deniz canlılarına mesken sahipliği yaptığı görülüyor.
Su altında Atatürk mozaiği ile imaj veren grup, daha sonra enkaza Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu’nun “Ve vakit durdu. 17 Ağustos 1999 03:02 Marmara Depremi’nde hayatını kaybeden vatandaşlarımızı hürmet ve rahmetle anıyoruz.” tabelası bıraktı.
Tahsin Ceylan, yaptığı açıklamada, Moriwaki ile 1999 Marmara Depremi’nde su altında oluşan batık kente dalış yaptıklarını belirterek, yaklaşık 2 saat süren dalışta su altını ve enkazı incelediklerini kaydetti.
Su altındaki otel ve çınar ağaçlarını incelediklerini aktaran Ceylan, “Birlikte gezdik. Moriwaki bir zelzele uzmanı. Uzun yıllardır ülkemizde yaşıyor. Doğal sarsıntının su altında bıraktığı izler, bir doğal fotoğraf oluşturup birçok canlıya konut sahipliği yapıyor olsa da tekrar de ömrün su altındaki izleri. Sarsıntı riski yaşayan ülkemiz açısından da daima onları hatırlamamız gerekiyor. Zelzeleye hazırlıklı bir toplum olmamız gerektiği konusunda bize ip uçları veriyor. Zelzele konusundaki hassaslığın artmasını istiyoruz.” sözlerini kullandı.
“DEPREMİ UNUTMAMAK LAZIM”
Yoshinori Moriwaki de Japonya’da herkesin sarsıntıya hazırlıklı olduğunu belirterek, “Kimse unutmuyor, deneyimlerini unutmuyor. Tıpkı yanlışlar olmaması için herkes çalışıyor, ondan ötürü.” dedi.
Türkiye’deki izlenimlerini paylaşan Moriwaki, ülkenin teknolojik olarak güzel durumda olduğunu, inşaatların yeterli olduğunu belirterek, vakit zaman kurallara uyulmaması nedeniyle sorunların yaşanabildiğini söyledi.
Moriwaki, yaşananlardan ders alınması gerektiğini vurgulayarak, “1999 Marmara Depremi’ni yaşadı beşerler, biliyor. Lakin yaşamayan anlamıyor. Allah korusun, tekrar olmasın lakin siz unutmaya çalışıyorsunuz. Yani zelzelesi unutmamak lazım. Kesinlikle büyük beşerler, gençlere anlatması lazım.” diye konuştu.