Ukrayna-Rusya savaşı sekizinci ayını doldururken Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) yaptırımları da sertleşerek devam ediyor. ABD’nin geçen haftalarda Türkiye’de TÜSİAD, TOBB üzere meslek örgütlerini uyaran mektubundan sonra İş Bankası ve Denizbank’ın Rusya ile sürdürülen MİR ödeme sistemini dondurması iş dünyasında tedirginlik yarattı. Lakin turizmci, endüstrici ve perakendeci Rus pazarından vazgeçmek istemiyor.
Savaş devam ederken birçok Avrupalı şirket Rusya operasyonlarını durdurup pazardan çekildi. Rusya pazarında oluşan bu açığı ise Türk markaları ve şirketleri doldurmaya başladı. Avrupalı firmaların da Türk şirketleri kanalıyla Rusya’da faaliyet göstermesi üzerine ABD, bu durumdan rahatsızlığını yaptırımı delen şirketleri takip ettikleri açıklamasıyla lisana getirdi.
İş Bankası ve Denizbank’ın Rusya’nın ödeme sistemi MİR’den çekildiğini açıklaması işte bu rahatsızlığın yansıması olarak yorumlanıyor.
Türkiye’de kamu bankaları hala bu sistemi kullanmaya devam ederken Rus Moscow Times gazetesinin haberine nazaran Rusya Tur Operatörleri Birliği, evvelki gün Türkiye’ye gidecek Rusya vatandaşlarına yanlarında nakit para bulundurmaları uyarısı yaptı. Haberde, Rusya Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı “yabancı bankaların yaptırımlardan korktukları için Mir sistemine katılmakta isteksiz oldukları” açıklaması hatırlatıldı. Bütün bunlara rağmen Türkiye’den Rusya’ya mal satan şirketler bu pazarın kârlılığından mutlu olduklarını lisana getirerek yaptırım riskinin önemli olmadığı görüşünde.
ERDOĞAN’I KIZDIRACAK
İş Bankası ve Denizbank dışında bir bankanın bu sistemden çıkmasını beklemediğini söyleyen dış ticaret analisti Aydın Sezer, şu yorumu yaptı:
“Bu iki bankanın Rusya’da da operasyonları var. Türkiye’deki yapısından çok oradaki yapılarının yaptırıma uğrayacağı kaygısıyla hareket ettiler. Yoksa Türkiye’ye yönelik bir yaptırım olması beklenmiyor. Aslında yaptırımlar konusu da karışık. ABD, İngiltere ve AB farklı başka yaptırımlar uyguluyor. Bir oligark ABD’de yasaklı iken AB’ye girebiliyor üzere.”
Bankaların bu kararının Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı kızdıracağını da söyleyen Sezer, “Türkiye, Rusya’ya ruble ile ödeme yapma hazırlığında. Bu bankaların MİR’i askıya alması ruble girişinin yavaşlayacağı manasına da gelir” diye konuştu.
Laleli Endüstrici ve İşinsanları Derneği Başkanı Giyaseddin Eyüpkoca, MİR sisteminin daha çok turizmde kullanıldığını hatırlatarak bavul ticaretine çok tesiri olmayacağını söyledi. Yaptırım riskine karşı kamunun alacağı tedbirleri izlediklerini söyleyen Eyüpkoca, Rusya pazarından vazgeçmeyeceklerini belirterek “Orası en büyük pazarımız şu anda. İki ülkeyle de dostuz neden ticaret yapmayalım ki?” dedi.
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel de Rusya ile ticaretin devam edeceğini belirtti. Avrupalı büyük şirketlerin de Türkiye üzerinden Rusya’ya çok büyük satışlar yaptığını söyleyen Öncel, “O şirketler de hükümetlerine baskı yapıyor satış yapmak için. Esasen çok büyük bir resesyon tehdidi altındalar. Onlar da istemez satışların durmasını. Burada ABD büyük baskı yaratıyor aslında bu savaşın en büyük kazananı ABD ve Rusya oldu. Avrupa ve Ukrayna halkı kaybetti” diye konuştu.
MİR NEDİR?
Rusya’nın 2014 yılında yaptırımların ABD merkezli Mastercard ve Visa ile yapılan süreçleri engelleyebileceği endişesiyle oluşturduğu, Rusça’da “Dünya” yahut “Barış” manasına gelen kendi kartlı ödeme sistemidir.